Κάθε χρόνο τέτοια μέρα με πιάνει ρίγος, όταν γράφω για αυτή την ταινιάρα που βγήκε στις αίθουσες σαν σήμερα 1η Αυγούστου του 1981 με έναν χρόνο ουσιαστικά καθυστέρηση λόγω των πολύ μηνών γυρισμάτων… Φυσικά μιλάμε για το κινηματογραφικό έπος της” Μεγάλης απόδρασης των 11″ την κινηματογραφική μεταφορά σε επίπεδο μυθοπλασίας προσώπων της αληθινής ιστορίας ενός επίσημου “φιλικού” παιχνιδιού, μεταξύ μιας μικτής ποδοσφαιρικής ομάδας της γερμανικής Βέρμαχτ και των SS και μιας ομάδας ποδοσφαίρου αποτελούμενη από Ανατολικο Ευρωπαίους κυρίως αιχμαλώτους πολέμου των συμμαχικών δυνάμεων και πρώην ποδοσφαιριστών μεγάλων ομάδων, όπως η Ντιναμό Κιέβου… Με την διαφορά φυσικά ότι στην πραγματική ιστορία η μικτή των συμμάχων συνέτριψε τους Ναζί με 7-2 ενώ στο ημίχρονο απειλήθηκε στα αποδυτήρια και στο τέλος του αγώνα αντί να πάει στα αποδυτήρια οδηγήθηκε στο απόσπασμα…
Στην κινηματογραφική μεταφορά της ιστορίας αυτής ξεχωρίζουν οι ερμηνείες και οι φιγούρες του Αμερικανού Γκολκίπερ Σιλβέστερ Σταλόνε, του αστέρα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ Μπόμπι Μουρ και φυσικά το Μαύρο Διαμάντι του Παγκοσμίου ποδοσφαίρου ο Πελέ…Το story του έργου αρχικά όπως διαμορφώθηκε σεναριογραφικά με αρκετές πινελιές από τον ίδιο τον Σταλόνε καταγράφεται στην μέση ουσιαστικά του πολέμου το 1942 στην Κεντρική Ευρώπη σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης αιχμαλώτων στρατιωτών των συμμαχικών δυνάμεων και όλα ξεκινούν από την σύλληψη της ιδέας ενός ανώτατου Γερμανού αξιωματικού (Πρώην Ποδοσφαιριστή) για ένα επίσημο φιλικό παιχνίδι με μια επίλεκτη μικτή ομάδα αιχμαλώτων στα πλαίσια ειρήνευσης, αλλά με πραγματικό προπαγανδιστικό σκοπό ώστε να φανεί η υπεροχή της Αρίας φυλής και του Γ’ Ράιχ ακόμα και στο γήπεδο.
Ο Σταλόνε έδωσε σπουδαίες πινελιές στο σενάριο της ταινίας και με δική του παρέμβαση αποφεύχθηκε το σεναριακό τέλος της ταινίας και της μεταφοράς της πραγματικής ιστορίας για την εκτέλεση της μικτής από τους Γερμανούς μετά το ματς.Ο ίδιος ο Πελέ του έδωσε την ιδέα όταν του μίλησε για τα μεγάλα ντέρμπι που είχε παίξει με την Σάντος όταν μετά το σφύριγμα της λήξης οι Βραζιλιάνοι οπαδοί έμπαιναν στο γήπεδο κατά κύματα από τις εξέδρες για να αγκαλιάσουν τους παίκτες και να πάρουν μια φανέλα τους.. Έτσι η συγγραφική ομάδα και ο Σταλόνε συνέλαβαν την κορυφαία καπιτάλε σκηνή στο τέλος της ταινίας, με τους θεατές να εισβάλουν στο γήπεδο μετά την απόκρουση του πέναλτι από τον Sly και την λήξη του αγώνα με σκορ 4-4 και ένα ακυρωθέν γκολ για τους συμμάχους, όπου μαζί με το ενθουσιώδες πληθος κρυμμένοι στο πάθος και στον ενθουσιασμό δραπετεύουν μαζί τους απωθώντας τους Γερμανούς στρατιώτες.
Αυτό πάντως το οποίο και η σκηνοθετική ομάδα αλλά και ο Σταλόνε ήθελαν από την αρχή ήταν το ψαλιδάκι του Πελέ του οποίου οι λήψεις σύμφωνα με τις μαρτυρίες κράτησαν περίπου 3 ώρες γιατί μπορεί το ψαλιδάκι να έπιανε αλλά το γκολ δεν πήγαινε απευθείας γωνία… Ενώ μια άλλη άγνωστη ιστορία είναι ότι ο ίδιος ο Σταλόνε έκανε προπόνηση με τον ίδιο τον Μπόμπι Μουρ για ένα εξάμηνο πριν τα γυρίσματα της ταινίας στο βοηθητικό γήπεδο του Μάντσεστερ, όπου μπορεί ναι μεν να είχε καλή φυσική κατάσταση αλλά τεχνικά δεν είχε ιδέα από ποδόσφαιρο… Χαρακτηριστικό ήταν ότι κάθε φορά που δεν μπορούσε να κάνει ντρίπλα ή’ να δώσει μια κάθετη πάσα ο Μπόμπι του έλεγε χιουμοριστικά: “Είσαι σίγουρος ότι είσαι Ιταλός;;;”.
Έτσι μετά από αρκετές προπονήσεις και πολύ κούραση ο Μπόμπι Μουρ τον έπεισε να αλλάξει τις συγγραφικές του σκέψεις και από μεσοεπιθετικός όπως ήταν η αρχική σκέψη του να παίξει τερματοφύλακας, αλλάζοντας άλλη μια πινελιά στο σενάριο…
Τα γυρίσματα της Ταινίας κράτησαν περίπου ενάμισι χρόνο και έγιναν σε σειρά χωρών μεταξύ αυτών στην Γαλλία, την Δυτική Γερμανία, την Αγγλία και χώρες του Ανατολικού μπλοκ… Η ταινία γνώρισε τεράστια επιτυχία στις ευρωπαϊκές κινηματογραφικές αίθουσες αλλά και στην Λατινική Αμερική… Για αυτό για εμάς τους ποδοσφαιρόφιλους και κινηματογραφικά λάγνους με ότι έχει να κάνει με την στρογγυλή θεά, κάθε χρόνο τέτοια μέρα θα είναι λίγο ότι και να γράψουμε για αυτή την κινηματογραφική ιστορία που γράφτηκε με χρυσά και ανεξίτηλα γράμματα…
Λάμπρος Παπαδής – Αρθρογράφος – Πολιτικός Συντάκτης
