Ήταν 29 Αυγούστου του 2020, όταν η Ξάνθη υποβιβάστηκε ύστερα από 31 χρόνια στην SuperLeague και ξεκίνησε μία αρνητική πορεία, που οδήγησε στην διάλυση της ομάδας. Τα προβλήματα ήταν πολλά, τα οποία όμως ανήκουν στο παρελθόν, με την νέα προσπάθεια να ξεκινά από τα χαμηλά στρώματα, με στόχο την άνοδο.
Η αρχή των προβλημάτων και η διάλυση του συλλόγου:
Η σεζόν 2019-2020 ήταν άκρως σημαδιακή για τον Ακριτικό οργανισμό, μιας και θα καθόριζε την τωρινή του πορεία. Αγωνιστικά, οι νεαροί παίκτες του (τότε) προπονητή Νίκου Καραγεωργίου κατέβαλαν υπεράνθρωπη προσπάθεια προκειμένου να παραμείνουν στην κατηγορία, μετά το -7 από την υπόθεση πολυϊδιοκτησίας και το -5 για μη ανακοίνωση της αλλαγής στη μετοχική σύνθεση, που τους έστειλαν στους αγώνες μπαράζ με τον Απόλλων Σμύρνης. Βέβαια, να σημειώσουμε κάπου εδώ, πως θα μπορούσε η Ξάνθη να μην τα είχε περάσει όλα αυτά, εάν είχε κάνει έφεση (όπως τότε ο ΠΑΟΚ), προκειμένου να αθωωθεί, όπως έγινε στην περίπτωση των «ασπρόμαυρων», όμως αυτά πλέον ανήκουν στο «χρονοντούλαπο» της ιστορίας. Στο καθαρά ποδοσφαιρικό κομμάτι, τα αρνητικά αποτελέσματα κόντρα στον προσφυγικό σύλλογο ήταν καταδικαστικά, με την SuperLeague 2, να φαινόταν πως θα αποτελούσε την επόμενη κατηγορία.
Τα οικονομικά και διοικητικά θέματα που αντιμετώπιζε η Ξάνθη, την ακολούθησαν και στην δεύτερη κατηγορία, με τις επιπτώσεις των προβλημάτων να εμφανίζονται με τον χειρότερο τρόπο. Στις 19 Σεπτεμβρίου του 2022, με επιστολή προς την ΕΠΟ, η ΠΑΕ της ακριτικής ομάδας γνωστοποίησε το γεγονός πώς δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στα «θέλω» της λίγκας, ανακοινώνοντας παράλληλα την παραίτηση της από αυτή, κάτι που στην ουσία «τελείωνε» τον ιστορικό οργανισμό από τις επαγγελματικές κατηγορίες. Μία απόφαση δύσκολη, που δεν πάρθηκε σε μία μέρα, όμως με τα ζητήματα να «τρέχουν» η επιλογή ήταν μόνο μία, και ήταν επίπονη.
Η «αναγέννηση» και η επιστροφή στους αγωνιστικούς χώρους:
Ο σύλλογος δεν το έβαλε κάτω μετά την αποχώρηση του από την SuperLeague 2, την διάλυση του τμήματος και τις δυσκολίες σε μία ενδεχόμενη επιστροφή. Στις 13 Ιουλίου με κάθε επισημότητα, ο Θρακικός οργανισμός εντάχθηκε και επίσημα στο Αθλητικό Μητρώο βγάζοντας από πάνω του ένα σημαντικό “εμπόδιο” (οικονομικό), και πλέον έχοντας τελειώσει όλα τα θέματα που τον απασχολούσαν, στράφηκε τόσο στην αγωνιστική στελέχωση αλλά και στην ενδυνάμωση του οργανισμού σε όλα τα επίπεδα. Νέοι παίκτες ήρθαν, το νέο σήμα της ομάδας εμφανίστηκε και η ονομασία άλλαξε σε ΑΟ (Αθλητικός Όμιλος) Ξάνθης. Το ρόστερ αποφασίστηκε να αγωνίζεται στην Β’ ΕΠΣ Ξάνθης με μοναδικό στόχο την άνοδο. Στο Κύπελλο ΕΠΣ Ξάνθης πέτυχε την πρώτη της ιστορική νίκη απέναντι στον Φίλιππο Δροσερού με σκορ 2-1, το οποίο ήρθε με ανατροπή στην παράταση.
Η επόμενη αγωνιστική υποχρέωση για την Ξάνθη είναι η πρεμιέρα του πρωταθλήματος που ξεκινάει σήμερα στις 11:00, όπου θα βρεθεί αντιμέτωπη με τον Εθνικό Κιμμερίων. Το αποτέλεσμα ίσως έχει μικρή σημασία, μπροστά στο νόημα του παιχνιδιού, την νέα αρχή και την ελπίδα για κάτι καλύτερο. Οποιοδήποτε και να είναι το σκορ του αγώνα, φαίνεται πως η ομάδα της Θράκης επιστρέφει μέσα από τις στάχτες της.